Truyền thuyết về Táo quân kể lại câu chuyện người vợ và 2 người chồng chung sống hòa thuận, hạnh phúc, tình nghĩa. Khi họ chết được ngọc hoàng phê chuẩn cho làm chức táo quân cai quản trong bếp. Từ câu chuyện này, mà mỗi gia đình người Việt đều có bàn thờ ông táo và mỗi năm đến ngày 23 tháng chạp mọi người làm lễ cúng để đưa ông táo về chầu trời, báo cáo mọi công việc, tình hình cuộc sống của gia đình.
Bàn thờ ông Táo có ý nghĩa gì?
Một ngôi nhà đẹp, phù hợp phong thủy mang đến nhiều may mắn giúp gia chủ làm ăn thuận lợi, cuộc sống thịnh vượng, hạnh phúc, đủ đầy. Trong nhà không thể thiếu bàn thờ ông địa và bàn thờ táo quân. Gian bếp là nơi sinh hoạt hàng ngày của mỗi gia đình, được quan niệm là nơi giữ lửa cho gia đình giúp tình cảm luôn hạnh phúc, đầm ấm. Bàn thờ Táo quân mang ý nghĩa rất quan trọng về hạnh phúc yêu thương trong gia đình.
Bàn thờ ông Táo gồm những gì?
-Bàn thờ ông Táo cần chuẩn bị chu toàn, đầy đủ để được gia hộ cho gia đình trong ấm, ngoài êm, hạnh phúc, no đủ.
-Bàn thờ táo quân đúng theo phong thủy là :
- Hợp hướng và kệ vững chắc, kiên cố. Kệ bàn thờ có thể làm bằng kính hoặc gỗ….
- Bài vị táo quân, được thỉnh ở chùa, bát nhang. Bình hoa, ly nước, đĩa trái cây.
Vào ngày 23 tháng chạp mỗi năm, các gia đình Việt Nam làm lễ đưa ông táo về trời. Mâm lễ đưa ông táo gồm mũ táo quân, quần áo giấy, hài táo quân ( 2 nam, 1 nữ mua ở tiệm bán vàng mã, đồ lễ… ), trầu cau, trà rượu, nhang, đèn, hoa tươi, mâm ngũ quả, tiền vàng, bánh kẹo, 3 con cá chép sống bơi lội trong chậu nước. Sau khi khấn vái, đọc kinh gia chủ mang cá chép ra sông hồ để thả đi. Cá chép được xem như linh vật mà ông táo cưỡi về trời. Đây là mâm lễ cơ bản mang tính chất tham khảo. Tùy vào điều kiện mỗi gia đình có thể chuẩn bị mâm lễ mặn, mâm lễ ngọt, mâm lễ chay. Hầu hết các gia đình đều chuẩn bị cúng ông táo thật tươm tất để đưa ông táo mà còn chứa đựng mong ước cuộc sống no đủ, sum vầy, tròn đầy cho năm mới.
-Mâm lễ mặn : con gà trống luộc miệng ngậm ớt tỉa hoặc hoa hồng ( có thể thay bằng thịt heo luộc, thịt heo quay, thịt vịt quay), đĩa xôi gấc đỏ ( có thể thay xôi lá cẩm, xôi đậu, xôi lá dứa ), 1 cái bánh chưng ( miền nam có thể thay bánh tét), 1 tô canh chân giò nấu măng ( có thể thay bằng canh mọc), 1 đĩa rau xào thập cẩm, chả rán, thịt đông…, 1 chén gạo, 1 chén muối.
-Mâm lễ ngọt cúng Táo quân : chè trôi nước, hoặc chè hoa cau hoặc chè kho, các loại bánh ngọt…
-Mâm cỗ chay : gà chay chiên giòn ( có thể thay bằng gà chay xào sả ớt, gà chay kho gừng, gỏi gà chay), canh thập cẩm chay, món xào chay, chả giò chay, chả lụa chay, xôi gấc ( xôi đậu, xôi lá cẩm…), chè chay như chè trôi nước, chè đậu. Tuy mâm cỗ chay nhưng không kém phần sang trọng, đầy đủ, màu sắc, hấp dẫn, thanh đạm.
Phong tục thờ cúng và đưa ông táo về trời vào ngày giáp tết cổ truyền được duy trì qua nhiều thế hệ. Đây là nét đẹp văn hóa dân tộc thể hiện niềm tin vào tình cảm gia đình thiêng liêng, cao quý, nơi nuôi dưỡng tâm hồn mỗi người.
Cách đặt bàn thờ ông Táo
-Cách đặt bàn thờ táo quân đúng phong thủy để mang lại hạnh phúc, hòa thuận trong tình cảm gia đình. Gia đình có hạnh phúc, bình yên thì công việc mới thuận lợi, thành công, giàu có cuộc sống viên mãn.
-Bàn thờ táo quân được đặt trong nhà bếp, đặt ở trên cao, theo hướng bếp và song song với bếp. Bàn thờ ông táo nên đặt trên kệ phân biệt với hoạt động nấu nướng phía dưới của gia chủ. Bàn thờ táo quân không đặt quá xa bếp.
-Đặt bàn thờ tránh đặt gần ống khói hút khói, hút mùi, tránh đặt gần nơi rửa tay vì theo quan niệm phong thủy, thủy khắc hỏa. Nếu đặt gần cạnh vị trí này, gia đình sẽ thường xuyên tranh cãi, bất hòa. Bàn thờ không đặt đối diện nhà vệ sinh, nơi ô uế, bẩn thỉu.
-Nếu như nhà bếp của bạn không quá rộng rãi, hãy đặt bàn thờ táo quân ở góc hướng nam, cạnh bếp vì theo quan niệm ngũ hành, táo quân thuộc về hỏa nên đặt hướng nam là hỏa vượng sẽ rất tốt. Ngoài ra, nếu gia đình bạn không có bàn thờ táo quân thì tốt nhất không nên cắm nhang ở nhà bếp.
Gia chủ chuẩn bị đầy đủ lễ vật và tới giờ thắp hương đọc bài khấn :
Nam Mô A Di Đà Phật (3 lần )
Con lạy chín phương trời, mười phương Phật, chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn Thần.
Con kính lạy các ngài Thần linh bản xứ cai quản trong khu vực này.
Con kính lạy các vị cai quản trong căn bếp này.
Tín chủ ( chúng con) là…..Hôm nay là ngày…tháng…năm…tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau, lá trầu, hương hoa, trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước an. Trước bản tọa chư vị Tôn Thần tín chủ chúng con kính cẩn tấu trình.
Các vị thần linh
Thông minh chính trực
Giữ ngôi tam thai
Nắm quyền tạo hóa
Thể đức hiếu sinh
Phù hộ dân lành
Bảo vệ sinh linh
Nêu cao chính đạo
Nay gia đình chúng con hoàn tất tân gia, chọn được ngày lành dọn đến cư ngụ, phần sài nhóm lửa, kính lễ khánh hạ. Cầu xin chư vị minh thần cho chúng con được nhập vào nhà mới tại….và lập bát nhang thờ chư vị Tôn Thần. Chúng con xin phép chư vị tôn thần cho rước vong linh gia tiên chúng con về ở nơi này để thờ phụng. Chúng con cầu xin chư vị minh thần gia ân tác phúc, độ cho gia quyến chúng con an ninh, khang thái, làm ăn tiến tới, tài lộc dồi dào, vạn sự như ý, vạn điều tốt lành. Tín chủ lại mời các vong linh Tiền chủ, Hậu chủ ở trong nhà này, đất này xin cùng về đây chiêm ngưỡng Tôn Thần, thụ hưởng lễ vật, phù hộ cho tín chủ con sức khỏe dồi dào, an khang, thịnh vượng. Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam Mô A Di Đà Phật (3 lần )
Sau khi khấn nguyện xong, cắm nhang vào bát nhang là hoàn thành nghi thức đặt bàn thờ ông Táo.
Hướng đặt bàn thờ ông Táo theo tuổi
Hướng đặt bàn thờ táo quân theo mệnh gia chủ. Lấy năm sinh làm chuẩn như sau :
-Hướng đông tứ mệnh : người thuộc mệnh thủy, mệnh mộc, mệnh hỏa thuộc hướng đông tứ trạch.
-Hướng tây tứ mệnh : người thuộc mệnh kim, mệnh thổ thuộc tây tứ trạch.
Hướng đông tứ trạch gồm hướng đông, hướng đông nam, hướng nam, hướng bắc.
Hướng tây tứ trạch gồm hướng tây, hướng tây bắc, hướng đông bắc, hướng tây nam.
Người chủ trong gia đình thường là người đàn ông, quẻ mệnh căn cứ theo chủ nhà nếu phù hợp với phong thủy sẽ sinh cát, sinh lộc, nhiều may mắn, gia đình yêu thương, gắn bó. Ngược lại, sẽ sinh hung, không thuận lợi, may mắn.
Xem ngày đặt bàn thờ ông Táo
Bàn thờ Ông táo không cần phải xem ngày đặt bàn thờ. Nhưng nếu gia chủ là người cẩn thận mong muốn chọn ngày giờ tốt để đặt bàn thờ ông táo cho gia đình mình thì có thể xem ngày giờ tốt. Chủ gia đình thường là người đàn ông không được phạm tam tai, chọn tháng hợp với gia chủ, chọn ngày tốt và giờ hoàng đạo.
Theo tín ngưỡng văn hóa của người Việt, việc thờ cúng đóng vai trò rất quan trọng, thể hiện lòng tôn kính, lòng tin của con người.
Tìm hiểu thêm Tranh Gỗ
