Đông bình tây quả là một câu nói được lưu truyền từ xưa tới nay về cách bày trí bàn thờ cho đúng. Sau đây, mời các bạn cùng tìm hiểu về câu “đông bình tây quả” để biết rõ về văn hóa thờ cúng của dân tộc Việt.
Ý nghĩa
Đông bình tây quả nghĩa là bình hoa phía đông, dĩa trái cây phía tây (quả là trái cây). Đây là câu nói thể hiện sự truyền dạy của ông bà ta về nguyên tắc cách bày trí trên bàn thờ. Là thế hệ con cháu, chúng ta phải biết ghi nhớ công ơn của cha ông và quy tắc thờ cúng đúng lễ.
Khái niệm
Đông bình tây quả là cách đặt bình hoa và đĩa trái cây trên bàn thờ theo quy luật tự nhiên của trời đất. Một cây ra hoa trước mới kết quả. Mặt trời mọc từ hướng đông dần dần lên cao rồi lặn ở hướng tây. Vì vậy mà bình hoa ở hướng đông, quả ở hướng tây là hợp nguyên tắc.
Theo tục lệ này, ông bà ta dạy rằng đông là bên trái, tây là bên phải, không phải đông – Tây – Nam – Bắc của la bàn, cũng như không phải hướng mặt trời mọc và lặn. Đông và Tây ở đây là hướng của bàn thờ nhìn ra, bên trái và bên phải của Phật và ông bà tổ tiên.
- Theo truyền thống người Á Đông, việc thờ cúng rất quan trọng trong đời sống tinh thần của mỗi người. Điều này thể hiện sự tri ân người xưa nên thế hệ con cháu mới có cuộc sống như hiện nay.
- Lựa chọn bình hoa tươi đẹp dâng lên bàn thờ thì lễ vật là phần quan trọng nhất, đem hương sắc cho bàn thờ Phật và tổ tiên ông bà. Vào những ngày sắp tết, các mẹ lựa chọn kỹ lưỡng và cắm hoa vào bình thay nước mỗi ngày, để hoa tươi lâu hơn, nở rộ và ngát hương thơm.
- Trong mâm lễ cúng trang trọng không thể thiếu đĩa ngũ quả dâng lên bàn thờ. Tùy theo địa phương, gia chủ lựa chọn các loại trái cây khác nhau. Nhiều nơi để thể hiện sự trang trọng và không kém phần mãn nhãn là cách xếp trái cây thành hình tháp độc đáo.
- Dịp tết, con người thường chuẩn bị mâm ngũ quả để lên bàn thờ như mãng cầu, trái dừa, đu đủ, trái xoài , trái sung,… ghép thành cầu vừa đủ xài sung mãn cả năm. Mỗi năm dịp tết âm lịch là được coi trọng nhất.
- Người nhà thường chọn quả tươi để cho các ngày tết không bị hư, giữ được độ bền đẹp. Bên cạnh đó, các dịp cưới hỏi hay các lễ của Đảng hay đình, chùa,… Việc sắp xếp mâm trái cây đầy đủ tươi đẹp rất được xem trọng.
Ứng dụng
Cứ mỗi năm tết đến xuân về, bàn thờ tổ tiên trong gia đình người Việt là nơi được coi là trang trọng, tôn kính nhất. Mang đậm nét văn hóa dân tộc, giữ gìn sự biết ơn, tôn trọng của thế hệ con cháu với tổ tiên ông bài. Ứng dụng của câu nói đông bình tây quả là để hiểu biết cách thức bày trí bình hoa, đĩa quả trên bàn thờ:
- Vị trí đặt bình hoa: Bình hoa hay còn gọi lộc bình, trên bàn thờ có một bình hoa, được cắm hoa tươi vào ngày mùng 1 và 15 âm lịch hàng tháng, ngày lễ giỗ. Ngày thường bình có thể để không, người ta thường gọi là độc bình. Thời nay, nhiều gia chủ đặt hai bình hoa hai bên bàn thờ, như vậy là không đúng. Theo quan niệm “đông bình tây quả” trên bàn thờ có một bình hoa đặt hướng đông, bên tay trái của ông bà.
- Vị trí đặt đĩa quả: Đĩa năm loại trái cây ngũ sắc. Bình hoa để bên trái mang hương thơm khắp bàn thờ, đĩa ngũ quả đặt bên phải. Điều này còn có ý nghĩa khác là đặt bên phải tiện tay của ông bà dùng.
- Việc sắp xếp đúng với nguyên tắc “đông bình tây quả” hài hòa phong thủy, hợp văn hóa truyền thống giúp đem lại may mắn, tài lộc dồi dào, thuận lợi cho gia đình. Cách bày trí cũng là cách thể hiện lòng hiếu thuận của con cháu.
>> Xem thêm:
Sập Gụ Tủ Chè – Mẫu Mới 2020
Trường Kỷ – Đặc Trưng Văn Hóa Người Việt
Cách bày trí
Trong cách bày trí đông bình tây quả, mọi người cần phải chú ý một số điều. Đó là cách sắp xếp bình hoa, đĩa quả trên bàn thờ gia chủ nên tránh để luôn đem lại vận may cho gia đình.
Dù biết rằng chưng hoa giả vừa giúp tiết kiệm chi phí, hoa luôn tươi tắn luôn đẹp và không phải mất công thay nước. Thế nhưng các chuyên gia phong thủy khuyên bạn phải chưng hoa tươi thật. Hoa thật có đắt hơn hoa giả đôi chút, nhưng hoa thật thể hiện được sự chân thành của bạn trong việc thờ cúng thiêng liêng. Điều này sẽ đem lại may mắn cho gia chủ.
Ngoài ra, khi chưng hoa đã héo bạn nên bỏ ngay. Bởi nếu để hoa giả, hoa khô héo trên bàn thờ sẽ khiến gia chủ gặp nhiều xui xẻo, không tốt, gia đình thường xuyên xảy ra chuyện không hay.
Cũng giống như hoa vậy, trái cây bạn cũng nên cúng trái cây tươi để ông bà tổ tiên có thể “ăn hương ăn hoa”, hưởng lộc con cháu gửi. Nếu bạn gửi lộc giả thì người đã khuất không nhận được, việc thờ cúng chỉ được cái hình thức bên ngoài. Vì thế, gia chủ sẽ không may mắn, tiền tài không vào.
Cành vàng lá ngọc và đông bình tây quả
Hiện nay, cây cành vàng lá ngọc được bày bán khá nhiều và được nhiều người dân chú ý bởi vẻ đẹp lấp lánh sắc vàng kim. Nhưng thật ra, loại cây này chỉ nên trưng bày cho đẹp ở trong gia đình, không nên đặt cây cành vàng lá ngọc lên bàn thờ. Dù cho có đặt đúng nguyên tắc đông bình tây quả cũng không nên.
Vì bàn thờ là nơi tôn nghiêm, yên tĩnh. Cây cành vàng lá ngọc được bày bán xong không rõ người bán bảo quản ở đâu, có sạch sẽ có bị ô uế không. Muốn trưng bày bất cứ gì trên bàn thờ cũng phải biết thật rõ nguồn gốc rõ ràng.
Nhiều người nghĩ rằng cây cành vàng lá ngọc lung linh, lấp lánh, tên cũng sang trọng lại mang y nghĩa tài lộc nhiều. Nếu bạn để lên bàn thờ vừa đẹp mắt lại vừa là điều mong ước muốn trở thành hiện thực là một sai lầm. Tuy nhiên không nên để cây cành vàng lá ngọc lên thờ cúng vì:
- Nguồn gốc không rõ ràng, bảo quản nơi có ô nhiễm không và cây này cũng là giả, gia chủ nên dùng hoa thật để thờ cúng được linh thiêng và trang trọng hơn.
- Ông bà dạy rằng “có thờ có thiêng, có kiêng có lành “ vì thế áp dụng nguyên tắc sắp xếp cho đúng theo đông bình tây quả” để luôn đem lại nhiều điều tốt đẹp. Bên cạnh đó, gia chủ còn tránh được những điều không may mắn, không hợp lý để không gặp phải điều không lành.
Hình ảnh đông bình tây quả
Mỗi lần xuân sang, nhà nhà lại trang hoàng nhà cửa, dọn dẹp bàn thờ, sắp xếp lễ vật tỉ mỉ trang trọng. Việc này cốt để cầu mong một năm thuận lợi may mắn tới nhà. Vào các dịp lễ khác, việc chuẩn bị bàn thờ cũng quan trọng không kém.
Vì vậy, tập tục thờ cúng lâu đời nay của dân tộc vẫn vẹn nguyên tiếp nối truyền thống, tin tưởng vào lễ nghi đem lại cuộc sống hạnh phúc đủ đầy cho mình. Dĩ nhiên, tục thờ cúng đông bình tây quả không thể bỏ qua để mang lại nhiều may mắn cho gia chủ.
Và cũng không biết tự lúc nào, tục thờ cúng này đã trở thành một nét truyền thống của người Việt. Hình ảnh trưng bày lư hương, bình hoa, trái cây,… đúng nguyên tắc giúp cho không gian thờ cúng thiêng liêng hơn.
Vậy là qua bài viết thì bạn đã biết được đông bình tây quả là gì rồi, phải không nào? Chúng ta được sống trong thời hiện đại, mọi thứ đều tiện ích nhưng cũng phải biết ghi nhớ công ơn của cha ông. Việc sắp xếp đồ cúng đúng tục lệ là cách để thể hiện sự hiếu thuận. Điều này cũng sẽ mang lại nhiều may mắn cho gia chủ.
